Ardennen

Het hoogste, centrale deel van het heuvelachtig gebied in zuidoostelijk België, met uitlopers in Frankrijk en Luxemburg, heet de Ardennen. Het rotsachtig massief van zandsteen en leisteen is voornamelijk bedekt met bossen en venen. Vanaf de hoogvlakte stromen rivieren als de Amblève, de Ourthe, de Semois en de Lesse door vaak diep uitgesneden dalen en zorgen voor een grillig landschap met een heel eigen, bijzonder aantrekkelijke schoonheid. De Belgische Ardennen is een streek van beboste heuvelruggen, kronkelende beekjes en pittoreske dorpskernen.

Duitstalige Gemeenschap

In het oosten van Belgie vormen negen gemeenten de Duitstalige Gemeenschap. Binnen het arrondissement Verviers nemen zij een aparte plaats in; reden waarom we het hier ook gedaan hebben. De negen gemeenten maken deel uit van de Oostkantons, die ingeklemd liggen tussen het Nederlandse Limburg, het Groothertogdom Luxemburg en de Duitse grens. De Franstalige gemeenten Malmedy en Waimes maken ook deel uit van de Oostkantons.

In 1998 telde het gebied, dat 1050,5 vierkante kilometer groot is 87.470 inwoners. Nog geen 84 inwoners per vierkante kilometer. Het gebied bestaat voor het grootste deel uit landbouwgrond en bossen. Slechts 3,1% is bebouwd. Van noord naar zuid is het gebied bijna 100 kilometer lang; van west naar oost zo'n 30 kilometer.

Het gebied is bij uitstek geschikt voor korte vakanties, zowel in de zomer als in de winter. Vanuit Nederland is het binnen enkele uren te bereiken; de wereld is er wel meteen helemaal anders.

Tot de Duitstalige gemeenschap behoren de gemeenten Amel, Büllingen, Burg Reuland, Bütgenbach, Eupen, Kelmis, Lontzen, Raeren, St. Vith. 

De Hoge Venen

In de winter heb je veel kans dat het sneeuwt in de Hoge Venen, die deel uit maken van de Oostkantons. Met wat geluk kan je er sneeuwwandelen, langlaufen en (een beetje) skiën. Maar ook zonder een witte vacht is dit 4.500 hectare grote natuurgebied in het oosten van de provincie Luik 's winters de moeite waard. Zeker als er mist hangt, oogt het landschap mysterieus.

Sneeuwpret
Aan het Natuurparkcentrum Botrange, de Mont Spinette nabij Malmedy, de Mont Rigi, Sourbrodt en Xhoffraix zijn er verschillende pistes om te langlaufen. Met kinderen kan je naar de sleepistes van Nidrum, de Ferme Libert, Ovifat en Baugné. Echt alpijns skiën kan bij de Ferme Libert nabij Malmedy, Ovifat en Nidrum. Let op: skiërs en langlaufers mogen de pistes niet verlaten om de natuur niet aan te tasten. Van al dat wandelen krijg je honger. Voor een snelle hap kan je terecht in de cafetaria van het natuurparkcentrum Botrange in Robertville, het startpunt van heel wat wandelingen. Je vindt er tentoonstellingen, wandelkaarten en boeken over de streek, en 's winters kan je er skimateriaal huren. Onthaal ook in het Nederlands. Op de Baraque Michel zit er altijd veel volk in de herberg, maar bij koud weer en na een fikse wandeling knap je er direct op bij een kop hete soep. Liever een pizza of een pasta in het centrum van Malmedy? Eén adres: Poco Pazo op de Place Albert Ier 24.

Eten in stijl
Het Bütgenbacher Hof in Bütgenbach is één van de beste gastronomische tempels van de Hoge Venen. Maandmenu: 35 euro per persoon. Fijnproeversmenu: 50 euro. Gesloten op maandag en dinsdag. Bütgenbacher Hof is ook een hotel en heeft een wellnesscentrum met zwembad, massages en beautystudio. Tel. 080/44 42 12

Aurorit
De Route Fagnes et Lacs (Venn- und Seenroute in Duitstalig gebied) is in totaal 167 km lang en start in Malmedy. De route leidt door het hoogste deel van de Ardennen, het dak van België. De landschappen die je doorkruist, behoren tot de fraaiste van het land, door het Hertogenwoud (12.000 hectare!), uitgestrekte veengebieden en het dal van de Warche, met de stuwmeren van Bütgenbach en Robertville. Maak er een tweedaagse van en trek tijd uit voor voldoende haltes onderweg.

Wandeling
Van Malmedy naar de Baraque Michel op de N68 strekt zich links voor het kruispunt Mont Rigi het reservaat Fagne de la Poleûr uit. Dit is een 54 hectare groot veengebied en het mooiste natuurleerpad van de Ardennen. Het is 5,5 km lang, maar je kan het tot 3,5 km inkorten. Je volgt lattenweggetjes, soms verhoogd, en met grind bestrooide paden. Borden vertellen je heel wat interessants over het gebied, waar je zelfs een weerstation kan bekijken. De Fagne de la Poleûr is altijd toegankelijk. Onder de sneeuw is ze nog mooier. In Robertville torent de Burg de Reinhardstein uit boven een prachtig bos, ideaal voor trekkers. Dit kasteel met zijn ongelooflijke collectie kunstvoorwerpen, is een van de mooiste van België.

Beestjes kijken
We kunnen niet garanderen dat je ze ziet, maar in de Hoge Venen komen herten, reeën en everzwijnen voor. Het bestand wordt geraamd op 1.200 herten, nagenoeg dubbel zoveel reeën en een duizendtal everzwijnen. Andere beschermde dieren, zoals korhoen, marter en wilde kat zijn er ook, net als specifieke vogels en insecten. Een overzicht van de fauna en flora vind je in Naturzentrum Haus Ternell in Eupen, een vroeger jachthuis. Rond Haus Ternell liggen diverse wandelroutes uitgestippeld.

Over de grens
Populair is een bezoekje aan het Duitse Monschau, het vakwerkstadje aan de riviertjes de Laufenbach en de Rur.

Meer weten?
Dienst voor Toerisme, Mühlenbachstraße 2, 4780 St.Vith, tel. 080/22 76 64. Gidsen: 'Actief Genieten in de Oostkantons en de Hoge Venen' (uitg. Lannoo) met twintig uitgewerkte familieweekends. 'Wandelboek Hoge Venen' (uitg. Lannoo) met twintig lusvormige wandelingen. 

Sneeuwpret in de Ardennen

Wie van skiën, langlaufen of andere sneeuwpret houdt, kan ook dicht bij huis terecht. In de wintermaanden december, januari en februari worden de heuvels in de Belgische Ardennen regelmatig met een sneeuwlaag bedekt, die het gebied uitstekend geschikt maakt voor een wintersportvakantie. "We hebben hier in ons gebied 25 langlaufpistes, drie alpinepistes en twee sledepistes", aldus Nico Knott, president van de Dienst Toerisme van de Oostkantons. Een stukje België, dat tegen de Duitse grens ligt en begint bij het drielandenpunt in Vaals en zich uitstrekt tot Luxemburg. "Vrijwel ieder jaar hebben we een aantal weken genoeg sneeuw om de pistes te openen. En voor toeristen, die er zeker van willen zijn dat er sneeuw ligt, openen we in deze periode een sneeuwtelefoon zodra de eerste vlokjes vallen. Maar er is meer in de Ardennen. Wie niet van skiën of langlaufen houdt kan ook schaatsen, sneeuwschoenwandelen of met de snowscooter naar beneden glijden." De ski- en langlaufpistes bevinden zich in vrijwel alle dorpjes en stadjes in de Oostkantons. "We geven zelfs een speciale winterkrant uit, waarin alle pistes met adressen en openingstijden vermeld staan", aldus Knott.

Hoge Venen
Enkele van de mooiste langlaufpistes liggen in het prachtige natuurgebied de Hoge Venen niet ver van de plaatsen Eupen en Malmedy. Het gebied ligt op een hoogte van 694 meter en is daarmee één van de meest sneeuwzekere gebieden van de Belgische Ardennen. Ook in de winter is dit grote natuurgebied favoriet bij wandelaars. De uitgestrekte natuurvlaktes reiken hier als het ware tot de hemel. Men kan hier uren ronddwalen zonder een mens tegen te komen. Het is wel aan te raden op de paden te blijven. Vorig jaar verdween hier nog een Nederlandse wandelaar spoorloos in het drijfzand. In het natuurgebied ligt 3.500 hectare bos. Het vlakbij gelegen meer van Robertville wordt in de zomer (evenals het grote meer van Bütgenbach) druk bezocht door watersportliefhebbers. Carnaval is onmetelijk populair in de Oostkantons. In de carnavalsweek vinden hier de grootste en meest gevarieerde carnavalsoptochten van de Benelux plaats. In Malmedy wordt ieder jaar in augustus ook een van de grootste omeletten ter wereld gebakken. Ruim twintig koks bereiden dan in een reuzenpan met een diameter van vier meter een 'omeletje' van 10.000 eieren op het Place de Rome. In het nabijgelegen Stavelot ligt een prachtige abdij uit de 11e eeuw. In een deel ervan zijn drie musea ondergebracht, waaronder een over de geschiedenis van het racecircuit van Spa-Francorchamps, waar nog ieder jaar de Formule-1-wedstrijden plaatsvinden. Wie het gebied buiten de sneeuwpistes wil verkennen, kan kiezen uit verschillende wandel-, fiets- en autoroutes. " We hebben in de Oostkantons 850 km fietsroutes en 2.500 km wandelwegen", aldus Manfred Dahmen, directeur van de Dienst Toerisme van de Oostkantons. " Sommige routes kan men zowel per fiets als met de auto doen." Een bijzondere route is de gastronomische route, waarbij men langs een dertigtal artisanale boerderijen, bakkerijtjes, distilleerderijen, chocolade- en mosterdfabriekjes toert en de verschillende streekproducten als Ardenner ham en pralines kan proeven en kopen.